Paspoort: Aaltje
Paspoort: Aaltje
 | OFFICIËLE NAAM: Nematode. Dit betekent in het Grieks ‘draad-achtige’. ROEPNAAM: Aaltje of rondworm. |
 | ADRES: In elke vochtige bodem maar bijvoorbeeld ook in mos- of algenlagen, op bomen en natte daken. Verder ook in zeeën, rivieren, dieren en mensen (!). |
 | SIGNALEMENT: Wit wormpje van meestal 0,1 tot 1 mm lang, dus nauwelijks met het blote oog zichtbaar. Maar sommige aaltjes kunnen wel 8 meter worden! Gigantisch, zoals de naam van het aaltje al zegt (Placentonema gigantissimum). |
 | LEEFTIJD: Afhankelijk van de soort kan een aaltje enkele weken tot twee jaar oud worden. |
 | BEVOLKINGSDICHTHEID: 100-4500 aaltjes in een handje grond. |
 | FAMILIE: In de Nederlandse bodem komen wel 1200 verschillende soorten aaltjes voor. |
 | ETEN: Schimmels, bacteriën, planten en ook andere aaltjes... Ze helpen een ecosysteem in balans te houden, door schimmels en bacteriën op te eten. Aaltjes zijn op hun beurt weer een lekker hapje voor andere bodembewoners, zoals springstaarten en mijten. Onmisbare diertjes dus! |
 | IN HET NIEUWS: Aaltjes komen vaak negatief in het nieuws, omdat sommige soorten landbouwgewassen aantasten. Denk aan aardappelmoeheid: dat wordt door aaltjes veroorzaakt. In de Nederlandse bodem komen ruim 1200 soorten aaltjes voor en hiervan zijn er maar 100 schadelijk voor planten. De good guys winnen het dus ruim. |
 | WETENSCHAP: Het aaltje met de naam Caenorhabditis elegans wordt in de wetenschap veel gebruikt voor onderzoek naar genen, de informatiedragers in zijn én in ons lichaam. Dit aaltje was het eerste dier waarbij al die genen in kaart zijn gebracht! Aaltjes worden ook gebruikt in de natuur om vervuiling op te sporen. Sommige soorten komen namelijk alleen maar voor op vervuilde grond. |
Even spitten...
-
Plantenetende aaltjes hebben een stekel in hun kop. Hiermee kunnen ze een plantenwortel doorboren om de inhoud eruit te zuigen en op te eten.
-
Sommige schimmels vangen met een soort lasso aaltjes om ze daarna op te eten. Er zijn zelfs schimmels die een harpoen gebruiken!
-
Aaltjes kun je gebruiken als natuurlijke bestrijders. Je kunt een potje aaltjes in de winkel kopen: tegen naaktslakken en de taxuskever.
-
Sommige aaltjes kunnen zichzelf bevruchten. Dit wordt ook wel parthenogenese genoemd: de vrouwtjes hebben er geen mannetjes bij nodig.
-
Aaltjes hebben geen maag. De vertering van het voedsel gebeurt in de darmen. Aaltjes kneden hun voedsel door hun lichaam te bewegen.
-
Aaltjes kunnen misschien het bestaan van buitenaards leven aantonen! Diep in de aardkorst zijn namelijk aaltjes gevonden. Zij kunnen overleven onder de extreme temperatuur en druk die in onze planeet voorkomt. Misschien kunnen zulke aaltjes dus ook overleven op andere extreme plaatsen.
-
Aaltjes op Antarctica en andere koude plekken kunnen bevriezing overleven. Als de buitentemperatuur langzaam daalt, wordt er een mechanisme ‘aangezet’ waardoor er geen ijskristallen gevormd worden in de wormen. Na opwarming leven ze weer gewoon verder!