BLOG: de duizendpoten van Monica

In een serie blogs over bodemdieren komen mensen aan het woord, die iets met bodemdieren hebben. Ze weten of houden er veel van, werken ermee of schrijven erover. Zoals natuurjournalist Monica Wesseling, die net een heel boek vol schreef over kleine beestjes. Hier haar kijk op duizendpoten.

Nee, duizend poten hebben duizendpoten zeker niet. Meer dan vijftien paar hebben de dieren die je op de grond ziet lopen niet. Die zijn dan wel lang en sterk, zodat de duizendpoot goed kan rennen. De dieren die zich verstoppen tussen de bladeren hebben iets kortere, en maximaal eenentwintig paar. Terwijl de echte bodemdieren met minimaal vijfendertig paar slanke pootjes lopen. Die vijfendertig paar zijn kort. Onder de grond is immers niet zoveel ruimte.

Minder

De poten zijn keurig verdeeld over het lijf. Zoveel paar poten als een duizendpoot heeft, zoveel segmenten telt zijn lijf. Jonge duizendpoten worden met minder poten ‘geboren’. Groter groeiend krijgen ze er steeds meer. Meer of minder, het lopen is knap ingewikkeld. Temeer daar niet alle linkerpoten tegelijkertijd bewegen, net zomin als de rechter.

Vleeseter

Hoeveel poten het dier ook heeft; de voorste zijn geen poten. Ze zijn veranderd in gifkaken. Duizendpoten zijn vleeseters met onder meer spinnen, vliegen, kevers en pissebedden op het menu. Om slachtoffers te vinden, worden de antennes in stelling gebracht. De twee dunne uitsteeksels voor aan de kop voelen trillingen, ruiken en tasten het oppervlak af.

Smeuïg door gif

Is de prooi gevonden en met de kaken vastgepakt, dan spuit de duizendpoot eerst gif in met zijn als een pincet bewegende gifkaken. Het gif lost de prooi deels op. Genoeg om deze zacht en smeuïg te maken om makkelijk te kunnen vermalen.

Toch nog even over die poten…

Miljoen- en duizendpoten worden vaak verward, maar zijn prima van elkaar te onderscheiden. De miljoenpoot heeft twee paar poten per segment, is rond, nachtactief en eet organisch materiaal. De duizendpoot daarentegen heeft één paar poten per segment, is plat, dagactief en een echte rover.

Van hommel tot hooiwagen

Nieuwsgierig naar de rare kanten van nog meer bodemdieren en andere ‘kleine beestjes’? Over mieren die hun stappen tellen, kevers die een muis kunnen begraven, blauwe pissebedden en jonge spinnen die zich laten meenemen door de wind?

In het net verschenen boek ‘Van hommel tot hooiwagen’ vind je nog heel veel vermakelijke anekdotes. Te koop bij elke boekhandel, en te winnen bij de prijsvraag van de Bodemdierendagen...
 

Van hommel tot hooiwagen’, Monica Wesseling, ISBN 9 789 024 580 842.

Prijs € 14,99. Uitgeverij Luitingh Sijthoff.