Gemeente Amsterdam vindt biodiversiteit van de bodem van groot belang

Deze maand publiceerde de gemeente Amsterdam het boek BiodiverCITY, over het belang van een gezond bodemleven voor de biodiversiteit in de stad. De Bodemdierendagen hebben een grote bijdrage in het prachtig vormgegeven boek. “Het leven in de bodem is belangrijk voor bomen, maar ook voor de waterhuishouding en het tegengaan van hitte.”

Amsterdam loopt wereldwijd voorop in het nastreven van biodiversiteit te midden van gebouwen, wegen en de honderdduizenden inwoners. Op de Architectuur Biënnales in Seoul en Venetië presenteerde de gemeente het boek BiodiverCITY, a matter of vital soil. In ARCAM, het Amsterdamse museum voor Architectuur, is inmiddels een tentoonstelling geopend over de ondergrondse infrastructuur in de stad. Onze hoofdstad is daarmee een voorbeeld voor grote steden overal ter wereld.

Wildere stad

BiodiverCITY is één groot pleidooi voor een wildere stad. Met daarin een aanzienlijke bijdrage van de initiatiefnemers van de Bodemdierendagen: Gerard Korthals van het Centrum voor Bodemecologie - het samenwerkingsverband van Wageningen University & Research (WUR) en het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) - en Froukje Rienks van het NIOO schreven maar liefst vier hoofdstukken van het boek, over het belang van bodemdieren voor de biodiversiteit. Korthals: “Het boek heeft als doel om meer aandacht te geven aan de biodiversiteit in de ontwikkeling van steden. Er waren al wel veel publicaties over hoe je met de ruimtelijke ontwikkeling in de stad moet omgaan, maar tot nu toe was er te weinig aandacht voor de bodem an sich en voor de biodiversiteit daarin.”

Eerder nadenken over bomen

Korthals is blij dat er meer aandacht komt voor de rol van het bodemleven in de stad. “Veel bomen in steden zijn ongezond, maar steden kampen ook met ook problemen met de waterhuishouding, het bufferen van warmtestress en kademuren die uit elkaar vallen.” Daar ligt een belangrijk raakvlak met het programma Onder het Maaiveld, waar de Bodemdierendagen onderdeel van zijn. “Vaak gaan gemeenten pas aan het eind van een bouwproject nadenken over welke bomen ergens moeten komen. Wij willen gemeenten helpen om al in de ontwerpfase te bepalen welke soorten ze willen, hoeveel ruimte daarvoor beschikbaar moet zijn en welke grond ze nodig hebben, omdat in die grond belangrijke bodemdieren, schimmels en bacteriën leven die de boom nodig heeft.”

Nieuw netwerk

Niet alleen in de eigen gemeente neemt Amsterdam het belang van een gezonde bodembiodiversiteit zeer serieus. De stad wil het onderwerp ook graag onder de aandacht brengen van de politiek en van andere gemeenten. Bij de officiële waarneming voor de Bodemdierendagen op de Vaalserberg, het hoogste punt van Nederland, bood Dagmar Keim van de gemeente Amsterdam het boek aan aan Tweede Kamerlid Frank Wassenberg en wethouder Paul de Graauw van de gemeente Vaals. Bodemecoloog Gerard Korthals van de Bodemdierendagen was ook aanwezig: “Voor ons citizen science-onderzoek is de interesse van overheden en politici erg belangrijk. Op deze manier ontstaat voor ons als onderzoekers een netwerk waar we eerder nog niet veel contact mee hadden. Dat helpt om de Bodemdierendagen op een hoger plan te tillen.”

Mooi beeldmateriaal

Naast de vier hoofdstukken leverde en regelde het NIOO ook veel beeldmateriaal, waardoor BiodiverCITY een prachtig boek is geworden. Korthals: “We hebben van verschillende van onze partners foto’s mogen gebruiken. Extra mooi zijn de beelden van Theodoor Heijerman, die paginagroot op speciaal dun papier zijn ingevoegd.”  Het boek werd gelanceerd tijdens een dynamische presentatieavond in Pakhuis de Zwijger, die online terug te kijken is. Landschapsarchitect bij de gemeente Amsterdam en initiatiefnemer van het boek Joyce van den Berg vertelde over de vele beweegredenen om het boek te publiceren en over de samenwerking met met name Naturalis, het NIOO en Artis. Optredens van kunstenaars trokken een parallel tussen de ondergrondse infrastructuur en bodemecologie. Ook is er een korte film gemaakt over BiodiverCITY. Hier komt ook het onderzoek naar het bodemleven op het ecologisch beheerde terrein van het NIOO mooi in beeld.

Bestel BiodiverCITY

Het boek BiodiverCITY, a matter of vital soil is te bestellen via de website van de uitgever.

Over het BiodiverCITY-project is meer te vinden op de Open Research-pagina van de Gemeente Amsterdam.

ISBN 978-94-6208-656-2 | oktober 2021 | Joyce van den Berg, Gerard korthals, Hans van der Made, Vincent Merckx, Sylvia Mota de Oliviera, Jorinde Nuytinck, Ingrid Oosterheerd, Froukje Rienks, Marco Roos, Menno Schilthuizen, Michael Stech, Rene Zijlmans, Johan van Zoest | Redactie: Joyce van den Berg, Hans van der Made, Ingrid Oosterheerd, Alessandra Riccetti | design: Joseph Plateau | Engels | paperback | 24 x 30 cm | 114 pag. | in samenwerking met Naturalis, NIOO-KNAW, Artis, Inside Outside | met steun van: City of Amsterdam, Urban Planning and Sustainability