Bijzondere bodemdierensafari met jeugdopera over slak
Bijzondere bodemdierensafari met jeugdopera over slak
In het startweekend van de Bodemdierendagen 2023 was de jaarlijkse Bijzondere Bodemdierensafari in een voormalige gevangenis in hartje Leeuwarden. Op de feestelijke bijeenkomst kwamen natuur en cultuur mooi samen in een preview van jeugdopera Benno, over Mona en haar broer Taco. Mona heeft een huisjesslak als huisdier.
De markante Blokhuispoort, net binnen de stadssingel van Leeuwarden, was ooit een Bijzondere Strafgevangenis. De tuin waar ooit de gedetineerden werden gelucht, is nu al jaren dé plek waar IVN-vrijwilliger Lysbet Hoekstra met groepen kinderen en volwassenen tijdens de Bodemdierendagen waarnemingen doet. Genoeg reden om nu eens naar Leeuwarden te gaan voor onze Bijzondere Bodemsafari – jaarlijks op een unieke locatie tijdens het startweekend van de Bodemdierendagen.
Natuurles op muziek
Dat een natuurles ook een muzikale verpakking kan hebben, bewijst jeugdopera Benno. De componiste van het stuk, dat net in première is gegaan, nam als citizen scientist deel aan een van de eerdere edities van de Bodemdierendagen. Voor de opera hebben de makers advies gekregen van de experts van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) namens de organisatie van de Bodemdierendagen. Dit startweekend geven de spelers in de Blokhuispoort een prachtige preview van de voorstelling voor een groep kinderen en hun ouders.
Zangeres Elea zingt als Mona over het bijzondere lichaam van de slak, onder begeleiding van slagwerker Maarten, die in de opera haar broer Taco speelt. Mona’s liefde voor Benno maakt haar kalm in roerige tijden. Elementen uit de natuur dienen in de opera als metafoor voor de emoties van beide kinderen.
Heel veel slakken
Daarna gaat het gezelschap samen op zoek naar bodemdieren. De groep vindt al snel allerlei soorten beestjes, waaronder kevers, spinnen en welgeteld één mier. Maar bovenal zitten er veel slakken in de gevangenistuin. En dan ook echt heel veel, in allerlei maten. Lysbet mag er van de kinderen op haar schrijfbord enkele tientallen noteren. Het is mooi om de diverse patronen van de gewone tuinslakken te vergelijken wanneer ze met zijn allen in een bak – of op je hand – zitten.
“Dat het er zoveel zijn, komt door de grotere hoeveelheden regen en de koelere periodes. Daar genieten ze van!”, zegt bodemdierenexpert Gerard Korthals van Wageningen Universiteit, mede-organisator van de Bodemdierendagen. “Als het heel droog en warm is, overleven slakken door onder het maaiveld te verdwijnen”, vervolgt Korthals met een verwijzing naar het thema van deze 9e editie van de Bodemdierendagen.” Daarom is het van belang dat deelnemers de weersomstandigheden doorgeven bij het invoeren van hun waarneming.
Ook de Bijzondere Bodemdierensafari van 2023 is ingevuld op de website. Het resultaat: een ‘rapportcijfer’ 8,0 voor de diversiteit aan bodemdieren in de tuin van de Blokhuispoort. Het commentaar van bodemecoloog Korthals: “Dat is een prima cijfer. Ook omdat we met veel mensen, waaronder een aantal heel enthousiaste kleintjes, goed hebben gezocht.”
Nog twee weken Bodemdierendagen
Het citizen science-project de Bodemdierendagen loopt dit jaar tot en met zondag 8 oktober. Onderzoekers van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW), Wageningen Universiteit en VU Amsterdam vragen mensen in het hele land om een half uur in hun tuin of op hun balkon te kijken welke dieren in en op de bodem leven.
Benno te boeken door scholen in het noorden
In Benno zijn natuur en cultuur op een mooie manier met elkaar verbonden. Scholen in de noordelijke provincies kunnen de reizende voorstelling boeken om op hun eigen locatie te ontvangen, inclusief een uitgebreid educatief pakket. Op zaterdag 7 oktober wordt jeugdopera Benno twee keer opgevoerd tijdens de open dag van NIOO-KNAW in Wageningen.
Van eilandje in Hofvijver tot tuin Rijksmuseum
Elk jaar is er tijdens het startweekend van de Bodemdierendagen een bijzondere waarneming ergens in Nederland. Na het eilandje op de Hofvijver (2020), het hoogste en laagste punt van Nederland (2021) en de tuin van het Rijksmuseum (2022) waren we deze keer in het noorden van het land.