Al het nieuws

Normaal kan er maar ééntje winnen, maar ditmaal zijn het er twee. Zowel gemeente Leeuwarden als Waadhoeke – Franeker en omgeving – mag de eretitel Bodemdierenstad van het Jaar nu voeren. Zij lieten tijdens de Stedenbattle 2025 van het burgerwetenschapsproject de Bodemdierendagen in hoge mate zien hart te hebben voor bodemdieren en het belang van een gezonde bodem in de stad. Met name in Friesland dus.

Dit jaar kennen de bodemdieren van Nederland een vertrouwde winnaar. Net als vorig jaar werd de regenworm in de meeste tuinen gezien, door bijna 2500 burgerwetenschappers tijdens de Bodemdierendagen. Wél opvallend was de opmars van de miljoen- en duizendpoten, en juist de terugval van de huisjes- en de naaktslakken. De fikse droogte van dit voorjaar zien we zo nog duidelijk terug in het bodemleven tijdens deze herfst.

Als je door een stad of dorp loopt, zie je eigenlijk niet zoveel van de bodem. Je loopt op asfalt, klinkers, of tegels. En eigenlijk valt de bodem in parken ook niet zo op: je ziet voornamelijk gras, bomen, misschien wat struiken. Maar wat valt er veel te ontdekken als je eens een stoeptegel optilt!

Op de landelijke Bodemdierendagen zoeken duizenden burgerwetenschappers in hun eigen herfsttuin naar de Tiny Ten. Dat zijn de tien zichtbare ambassadeurs van het (belang)rijke bodemleven onder onze voeten, zoals regenwormen en pissebedden. Samen ontdekken ze zo hoe gezond onze grond is. De elfde editie gaat vrijdag van start – met een Stedenbattle en elf extra bodemdieren. Want er leeft nog veel meer onder de grond.

Elfjes, zijn dat ook bodemdieren? Tja, daar valt over te twisten. Maar elfjes zijn in ieder geval korte gedichten met pit, met (inderdaad) elf woorden. Voor de 11e editie van de Bodemdierendagen is dat een bijzondere en passende vorm om de bodemdieren eens extra in het zonnetje te zetten!

Wie wil de titel ‘Bodemdierenstad van het Jaar’ veroveren? Doe dan als gemeente – klein of groot, dat maakt net als bij dieren niet uit voor het belang – mee aan de Bodemdieren Stedenbattle. Verricht tenminste één centrale waarneming, maak je inwoners enthousiast om ook mee te doen en deel het belang van een levende bodem met iedereen.

Dit najaar hebben de Bodemdierendagen als thema Little Eleven. Want voor de elfde editie komen er nóg meer beestjes op het bodemdierenfeestje.

Elk jaar wordt tijdens de meivakantie een Nederlandse stad op de kop gezet door onderzoekers in de dop. Op 30 april dit jaar was Roermond aan de beurt. Tijdens wetenschapsfestival Expeditie NEXT vinden kinderen uit hoe het is om onderzoeker te zijn. Bij de stand van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) kwamen zij er ook nog eens achter hoe het is om als bodemdier door het leven te gaan.

Op 3 december pakte het Nederlands Instituut voor Ecologie uit met het allereerste Citizen Science Café! Ruim 60 mensen kwamen op dinsdagavond naar café Onder de Linden in Wageningen om meer te leren over de bodem en alles wat daarin leeft. En om Wereldbodemdag en burgerwetenschap te vieren.

Nee, de naaktslak is niet de grote winnaar geworden van de Bodemdierendagen van 2024. Bij deze 10e editie van dit landelijke citizen science-onderzoek kwamen de 2873 burgerwetenschappers dit veelbesproken bodemdier wel in 81% van de tuinen tegen. En dat is duidelijk meer dan gemiddeld. Maar in plaats daarvan is de regenworm met 94% het vaakst geziene bodemdier van 2024. Het was een jaar met vaak vochtig bodemdierenweer, zonder grote lange droogtes. Dat levert allerlei records op voor Wereldbodemdag: 5 december.