Regenwormen
Soorten: strooiseleters in 119, grondeters in 132, pendelaars in 82 en compostwormen in 57 tuinen herkend.
Soorten: strooiseleters in 119, grondeters in 132, pendelaars in 82 en compostwormen in 57 tuinen herkend.
Soorten: rode wegslakken in 107, lichte aardslakken in 30, tijgerslakken in 23 en akkerslakken in 49 tuinen herkend.
Soorten: gewone tuinslakken in 133, segrijnslakken in 82, Clausilia in 25 en boerenknoopje in 61 tuinen herkend.
Let op gele of bruinoranje achtergrondkleur en donkerbruine banden, bolle vorm
Soorten: wolfspinnen in 63, herfststrooiselspinnen in 43, gewone hooiwagens in 89 en aardhooiwagens in 26 tuinen herkend.
Let op het relatief grote achterlijf zonder opvallende strepen, vaak fluwelig behaard
Soorten: oprolpissebedden in 64, ruwe pissebedden in 125, mospissebedden in 38 en kelderpissebedden in 87 tuinen herkend.
Soorten: oprolmiljoenpoten in 18, slangenmiljoenpoten in 91, kleine tweestrepen in 40 en platrugmiljoenpoten in 11 tuinen herkend.
Kan lichaam tot bolletje oprollen (en anders dan bij de oprolpissebed: 4 poten per segment van het lichaam)
Soorten: glansloopkevers in 60, kortschildkevers in 29 en grote glimwormen in 5 tuinen herkend.
Soorten: wegmieren in 120, schubmieren in 11 en knoopmieren in 37 tuinen herkend.
Doordat maar op een klein aantal balkons is gezocht, eindigden meerdere bodemdieren daar samen bovenaan. Mooi dat toch nagenoeg alle groepen gevonden zijn. Van alle balkons die sinds 2015 zijn onderzocht, heeft meer dan de helft huisjesslakken, spinachtigen, pissebedden, duizendpoten en zelfs regenwormen. Door de dode bladeren van de planten in potten en bakken op de balkons te eten, vervullen ze een belangrijke taak voor de planten. Juist als die hoog boven de begane grond staan, houden de bodemdieren de aarde in de pot luchtig en vruchtbaar. Een ecosysteem in het klein!
2022 was een beetje mager onderzoeksjaar voor de bestrate tuinen. Er werden dan ook minder bijzondere soorten gevonden dan in voorgaande edities van de Bodemdierendagen. Hopelijk is dat het resultaat van projecten zoals 'tegelwippen'. Toch is er in deze tuinen best wat leven te vinden: onder plantenbakken zitten vaak pissebedden en regenwormen. Meer van dit soort beschutte plekjes, en her en der perkjes of borders rondom het terras, vergroten de kans op bodemdieren. En daar profiteren bijvoorbeeld ook zangvogels van.
Groene daken zijn een prachtige oplossing om je huis te isoleren: tegen hitte en tegen kou. Bovendien houden ze water vast en kunnen zo de stad afkoelen tijdens warmere periodes doordat het water dan kan verdampen. Het aantal groene daken dat op bodemdieren is onderzocht, is nog wel laag. Toch is het interessant dat in dit 'tuintype' dit jaar bijna alle diergroepen zijn gevonden. Er waren zelfs voor het eerst regenwormen bij! De spinnen, die zich gemakkelijk kunnen verplaatsen via de zogenaamde herfstdraden, zijn hier nog steeds onbetwist koploper. Hoe ouder een groen dak is, hoe diverser het bodemleven.
Dit jaar vonden meer waarnemers in een groene tuin het grootste dier van onze 'Tiny Ten': de mol. Mooi zo, want een mol voelt zich thuis op plekken met een rijk bodemleven. De groene tuin is dan ook het tuintype met het hoogste aantal soorten van de achterkant van de Bodemdierendagen-zoekkaart. Vooral als er inheemse planten groeien, is het aantal bodemdiersoorten groot en daarmee ook het ondergrondse voedselweb. Groene tuinen zijn supergoed voor de bodembiodiversiteit in de stad!
Eigenaars van halfgroene tuinen verdiepen zich graag even in het bodemleven, zo blijkt. Bijna een derde van de zoekplekken tijdens de Bodemdierendagen 2022 is een halfgroene tuin! De slakjes in deze tuinen zijn natuurlijke schoonmakers: ze schrapen met hun tandjes de algen van de tuintegels.
Bodemdieren zijn de natuurlijke recyclers én bestrijders, weet iedere moestuinier. Een grote bodemdiversiteit is daarbij van belang en dat laten ook de resultaten van dit jaar weer zien. Er deden bovendien in dit tuintype veel meer mensen mee met de Bodemdierendagen dan voorheen! Niets leuker dan samen je eigen groente verbouwen én onderzoeken wat er onder je voeten leeft. Een diverse bodem is namelijk ook goed voor het groeien van je groente...
Het constant hoge bodemdierencijfer in parken en plantsoenen geeft aan dat het op die plekken goed gaat met het bodemleven. Niet alleen de hoofdgroepen worden hier veel gevonden, maar ook de soorten op de achterkant van de zoekkaart. In de stad is dit 'tuintype' dan ook een welkome oase voor bodemdieren in een 'woestijn' van straten en gebouwen. Van openbaar groen kunnen bovendien de menselijke bewoners genieten. Dat weten ook de deelnemende steden van de Bodemdieren Battle of the Cities, dit jaar voor het eerst gehouden. Dus beleidsmakers, politici en stadsecologen: ga voor vergroening van de stad!
Welgeteld één plantenbak is dit jaar onderzocht op de aanwezigheid van bodemdieren. De aarde in die ene plantenbak moet wel supergezond zijn, want niet minder dan 7 groepen bodemdieren kwamen erin voor : ) Hopelijk valt er volgend keer wat te vergelijken: ook de aarde in een plantenbak kan dus waardevol zijn.
Ruim twee keer zoveel scholen en bso's als vorig jaar deden mee met de Bodemdierendagen! Meer dan een derde van alle waarnemers zocht hier. Het thema 'Gi-ga groen' van de Kinderboekenweek 2022 was een mooie aanleiding om kennis te maken met het leven onder onze voeten. Mieren waren de absolute winnaar op dit type zoekplek. Die insecten houden ervan om onder tegels te zitten: die worden overdag lekker opgewarmd door de zon. Om ook de kans op andere bodemdieren op het schoolplein te vergroten, zou het plein zo groen mogelijk moeten zijn. Dan gaat ook het biodiversiteitscijfer omhoog!
Zo'n klein bosje in de wijk geeft bodemdieren veel kansen en dit tuintype scoort gemiddeld het hoogste bodemdierencijfer als je naar die kansen kijkt. Je vindt er namelijk alle groepen bodemdieren. Zelfs relatief veel mollen!
Het aantal onderzochte voedselbossen is verdubbeld ten opzichte van vorig jaar. Erg fijn, want dat geeft een steeds beter beeld van hoe de bodemgezondheid zich kan ontwikkelen bij landbouw met diverse gewassen en zonder ploeg, bestrijdingsmiddelen of extra voeding. In de loop der jaren zal het ondergrondse voedselweb steeds sterker worden.
Het aantal mensen dat meedoet met de Bodemdierendagen groeit
al enkele jaren enorm. Dit jaar waren er weer honderden
waarnemers méér dan in 2021. Op veel scholen was de eerste
week van oktober een gi-ga groene week. Hopelijk blijft dat
zo en gaan we ook volgend jaar samen op zoek!
Niet eerder hadden we zo’n spannende fotofinish. De regenwormen
kwamen op het nippertje in de meeste tuinen voor: ze zijn
gevonden in 387 tuinen. Maar de spinnen en pissebedden
zitten er echt vlakbij. Het effect van de droge zomer lijkt
goed zichtbaar: de naaktslakken, die enorm afhankelijk zijn
van een vochtige bodem, zaten deze herfst op een stuk minder
plekken dan de afgelopen jaren. En van de huisjesslakken
zijn veel lege huisjes gevonden.
